Me hapjen e qendrës operative për sigurinë informative të Qeverisë, është rritur siguria e institucioneve shtetërore, bizneseve dhe qytetarëve, që do të thotë se të gjithë në Mal të Zi tani janë më të sigurt në mjedisin e internetit, i cili kërcënohet nga rreziqe të shumta.
Ky është mesazhi nga Qendra Operacionale e Sigurisë së Qeverisë (G-SOC), të cilën e hapën sot presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen dhe kryeministri i Malit të Zi Millojko Spajiq.
Ministri i Administratës Publike Marash Dukaj theksoi se biseda me presidenten e Komisionit Evropian është një nxitje shtesë për vazhdimin e procesit reformues në Mal të Zi dhe rikujtoi se pas sulmit të madh kibernetik në gusht të vitit 2022, ështe njohur nevoja për krijimin e një njësie speciale që do të merrej me mbrojtjen e hapësirës kibernetike të organeve shtetërore.
“Me miratimin e Rregullores për organizimin e brendshëm dhe sistematizimin e Ministrisë së Administratës Publike, u formua Drejtoria për Siguri Informative – Ekipi i reagimit ndaj incidenteve kompjuterike i Qeverisë. Rregullorja në fjalë përcaktoi kapacitetet fillestare të nevojshme njerëzore dhe përcaktoi që Ekipi i reagimit ndaj incidenteve kompjuterike i sapoformuar i Qeverisë me Drejtorinë për Sistemin dhe Infrastrukturën e Informacionit dhe Komunikimit do të kryejë rolin e Qendrës Operative të Sigurisë së Qeverisë – G-SOC”, tha Dukaj.
Nga donacionet, përmes projekteve “Cybersecurity Rapid Response I dhe II” të financuara nga Bashkimi Evropian, janë siguruar kapacitete hapësinore për funksionimin e G-SOC, si dhe pajisje shtesë teknike për monitorim kibernetik, siç theksoi Dukaj
“Roli i Ekipit të reagimit ndaj incidenteve kompjuterike i Qeverisë, pra ekipit të SOC-it, të cilin presidentja e Komisionit Evropian pati mundësinë ta vizitojë, është të monitorojë ekosistemin e krijuar kibernetik, të zgjidhë incidentet kibernetike brenda rrjetit të organeve të administratës shtetërore 24/7/365, dhe punojnë për përmirësimin e politikave dhe praktikës dhe edukimit në fushën e sigurisë së informacionit të punonjësve në administratën publike. Punonjësit e G-SOC, me qëllim të edukimit plotësues, iu nënshtruan ushtrimeve dhe trajnimeve të shumta kibernetike të organizuara nga partnerët ndërkombëtarë dhe janë siguruar mbi 100 mijë euro për forcimin e kapaciteteve hapësinore dhe teknike të G-SOC”, tha Dukaj.
Ai bëri të ditur se pas miratimit të Ligjit të ri për Sigurinë e Informacionit, do të krijohet baza ligjore që Ekipi i reagimit ndaj incidenteve kompjuterike i Qeverisë do të marrë mandatin për të mbrojtur dhe monitoruar infrastrukturën kritike të IT-së të organeve të administratës shtetërore në modalitetin 24/7.
“Pas miratimit të ligjit, do të krijohen parakushte ligjore për krijimin e Agjencisë së Sigurisë Kibernetike, e cila do të përfshijë CIRT Kombëtare, (computer incident response team) e cila do të arrijë një nga synimet e përcaktuara nga Strategjia e Sigurisë Kibernetike të Malit të Zi 2022-2026. Do të ndërmerren aktivitete për forcimin e kapaciteteve njerëzore të ekipit të G-SOC duke plotësuar pozitat vakante dhe të sistemuara, si dhe duke vazhduar trajnimin e specializuar. Përmes rritjes së ndarjeve buxhetore do të sigurohen mjete shtesë softuerike për rritjen e mëtejshme të sigurisë kibernetike në nivel të organeve të administratës shtetërore në përputhje me standardet e BE-së në këtë fushë”, tha Dukaj.
Ai konkludoi se Mali i Zi demonstron një vendosmëri të qartë për të ofruar një qasje strategjike, përmes miratimit të Ligjit të ri për Sigurinë e Informacionit, duke ndjekur udhëzimet e Agjencisë së BE-së për Sigurinë Kibernetike, dhe duke forcuar bashkëpunimin rajonal duke krijuar Qendrën për Kapacitetet Kibernetike të Ballkanit Perëndimor (WB3C) me seli në Podgoricë, kontribuojnë në një përgjigje më të gjerë ndaj sfidës në rritje të paraqitur nga domeni kibernetik.
