Foto: Qeveria e Malit të Zi / Vlada Crne Gore
Vetëm në vitin 2024 kemi pasur shtatë procese zgjedhore në Mal të Zi, të cilat sigurisht nuk do të përfundojnë kaq shpejt. Kjo do të thotë se qytetarët në komuna të caktuara nuk do të kenë organe funksionale të vetëqeverisjes lokale.
Shkruan: Ministri i Administratës Publike Marash Dukaj
Fatkeqësisht, ne nuk kemi ecur përpara në afrimin e një konsensusi politik për nevojën e pamohueshme të avancuar, demokratike dhe shoqërore për të mbajtur të gjitha zgjedhjet lokale në të njëjtën ditë dhe për të zgjedhur drejtpërdrejt kryetarin e vetëqeverisjes lokale.
Në dy vitet e fundit, unë kam argumentuar vazhdimisht për këtë nevojë sociale dhe demokratike, dhe kam patur gjithmonë mbështetjen dhe mirëkuptimin e qytetarëve tanë dhe partnerëve evropianë. Fatkeqësisht jo të kolegëve, politikanëve malazezë.
Në ditën e fundit të majit i dërgova Kuvendit të Malit të Zi një iniciativë formale për ndryshimin e Ligjit për zgjedhjen e këshilltarëve dhe deputetëve duke përcaktuar që kryetari i secilës vetëqeverisje lokale të zgjidhet drejtpërdrejt dhe që zgjedhjet për kuvendet e të gjitha vetëqeverisjeve lokale në Mal të Zi të mbahen njëkohësisht, me qëllimin përfundimtar të listave të hapura ose gjysmë të hapura.
Në sqarimin e iniciativës kam thënë se në situatën aktuale, drejtuesit e vetëqeverisjes lokale nuk janë persona të zgjedhur nga qytetarët, por ata për të cilët partitë politike dakordohen, se tani nuk ka as obligim të paraparë që një person i tillë të jetë një nga këshilltarët që ka marrë legjitimitet në bazë të vullnetit elektoral të qytetarëve, e mos të flasim për modelin “rokad” të kryetarëve të komunave…
Kënaqësi të tilla dhe të tjera të interesave ditore politike janë arsyet kryesore të krizave në disa njësi të vetëqeverisjes lokale. Nga ana tjetër, zgjedhja e drejtpëdrejt e kryetarëve të komunave dhe kryetarëve të kryeqytetit dhe kryeqytetit historik të Malit të Zi padyshim që do të rezultonte në një shkallë më të lartë të përgjegjësisë së kryetarit të zgjedhur të vetëqeverisjes lokale ndaj qytetarëve, me pjesëmarrje më të madhe të qytetarëve në procesin zgjedhor, konkurrencë të shëndetshme, besim më të thellë dhe rritje të ndjeshme të stabilitetit politik të vetëqeverisjes lokale. E gjithë kjo së bashku do të kontribuonte në forcimin e proceseve demokratike në nivel lokal dhe përmirësimin e cilësisë së jetës së qytetarëve përmes menaxhimit më efikas dhe të përgjegjshëm.
Sa i përket pjesës së iniciativës për mbajtjen e njëkohshme të të gjitha zgjedhjeve lokale – besoj se nuk ka nevojë për të humbur fjalë për këtë, sepse publiku është i njohur me raste konkrete të inxhinierisë zgjedhore dhe manipulimit të drejtpërdrejtë politik. Vendimi i iniciuar nga Ministria e Administratës Publike kontribuon në respektimin e parimit të barazisë përmes kushteve të barabarta për të gjithë pjesëmarrësit në procesin zgjedhor, pjesëmarrjes më të madhe të votuesve, racionalizimit të kostove, efikasitetit më të mirë të sistemit të vetëqeverisjes lokale dhe transparencës më të madhe.
Nuk ka asnjë argument të vetëm kundër këtyre nismave, dhe ka shumë argumente për. Për më tepër, duke pasur parasysh ngërçin aktual në disa qeverisje vendore, vlerësoj se metoda aktuale e zgjedhjeve është një problem kyç dhe se kemi një zgjidhje shumë të qartë përpara nesh. Jam i vetëdijshëm se çdo reformë kërkon dy të tretat e shumicës parlamentare.
Siç jam në dijeni, për momentin nuk ka një shumicë të tillë për këtë ndryshim. Megjithatë, besoj se një kompromis është i mundur dhe prandaj shkruaj dhe flas shpesh për këtë temë.
I jam sinqerisht mirënjohës mediave të shumta që e njohën rëndësinë e nismës dhe shpreh mirënjohjen time të veçantë për Delegacionin e BE-së në Mal të Zi dhe Komisionin Evropian, të cilët publikisht i mbështetën synimet tona.
Jam thellësisht i bindur se kjo nismë është një nismë reformuese dhe se është e nevojshme dhe se sjell përfitime për qytetarët dhe proceset shoqërore. Kontaktet e shumta me qytetarë, njerëz jashtë politikës më bindën edhe më shumë për këtë.
Si Ministër i Administratës Publike, jam i detyruar të paraqes pikëpamjen time për mënyrën e zgjidhjes së sfidave që na rëndojnë, pavarësisht nëse ka vullnet politik për ta zbatuar atë. E konsideroj gjithnjë e më shumë si detyrim timin, kur vullneti politik mungon. Unë e bëj edhe tani.
Ftoj hapur sektorin civil, median, publikun profesional, komunitetin akademik dhe të gjithë grupet dhe individët që në çfarëdo mënyre janë të njohur me sfidat e zgjidhjeve tona aktuale në lidhje me sistemin e vetëqeverisjes lokale dhe që e konsiderojnë të mirë këtë iniciativë – të shkruajnë për këtë temë dhe zgjidhje të mundshme, ta trajtojnë atë, ta ngrenë në agjendat e tyre.
Vetëm kështu, duke folur e shkruar për këtë, duke paraqitur e përsëritur argumente, do të ushtrojmë një ndikim pozitiv dhe, besoj, do të arrijmë në një pikë kthese ku ndoshta me ngurrim nga shumë anë, por megjithatë në fund do të arrijmë konsensusin politik dhe zbatimin e kësaj reforme të rëndësishme.
Në agjendën prioritare të Ministrisë së Administratës Publike është reforma në sistemin e vetëqeverisjes lokale. Këtë e konfirmuam me Ligjin e ri reformues për Vetëqeverisjen Lokale, sepse është obligim që qytetarëve t’u ofrojmë qeverisjen lokale më të organizuar.
Këto reforma janë vendimtare për depolitizimin dhe demokratizimin e administratës publike dhe shoqërisë në tërësi. Këto reforma janë hyrja e Malit të Zi në familjen e vendeve më të zhvilluara evropiane. Sa më shpejt ta kuptojmë këtë dhe të ndërmarrim hapa konkretë, aq më shpejt do ta përmbushim premtimin që u bëmë qytetarëve tanë – Malit të Zi si anëtar i plotë i Bashkimit Evropian.
